*Bài viết biểu lộ quan điểm của tác giả
Khi trailer của "Dạ cổ lỗ hoài lang" được tung ra, tôi không bỏ ra nhiều sự vồ cập cho nó bằng các bộ phim khác. Là một phần của thế hệ Y, chúng tôi thích xem và đã thân thuộc với các bộ phim bom tấn của Hollywood. Những cảnh đấu tranh mãn nhãn trên nền đồ hoạ thích mắt, cùng âm thanh đã tai làm cho chúng tôi chẳng thể khước từ việc bỏ tiền sắm vé ra rạp và hưởng thụ sự to lớn đó trên màn ảnh rộng. "Dạ cổ lỗ hoài lang" với tôi mà nói cũng chỉ là một bộ phim Việt, giữa muôn vàn các bộ phim Việt đã gây không ít thuyệt vọng cho tôi trước đây. Có chăng, sự đặc biệt độc nhất vô nhị mà tôi nhân thức về bộ phim là nó được chuyển thể trong khoảng vở kịch "Dạ cũ kĩ hoài lang" đã có tuổi đời hơn 20 năm.
Đưa một câu chuyện trong khoảng sân khấu kịch lên màn ảnh rộng, tiếp xúc đến phổ quát đối tượng khán giả hơn để nhằm mục đích gì? Người nào dám chắc những người đi xem sẽ không chỉ toàn là lứa tuổi đã gắn bó với vở kịch trước đây? Để giải đáp cho những thắc bận rộn của bản thân, tôi quyết định tậu vé ra rạp, dù như đã nói trong khoảng trước, tôi không có phổ thông niềm tin vào phim Việt.
Tôi đã khá bất ngờ khi thấy bản thân mình không phải là người trẻ độc nhất vô nhị đến xem bộ phim. "Dạ cũ rích hoài lang" thú vị đủ mọi lứa tuổi tìm đến với chính mình. Có những khuôn mặt còn rất trẻ, cũng có những người luống tuổi, và sẽ thật thiếu xót ví như không kể tới những mái đầu đã bạc. Dù mỗi người họ tới xem "Dạ cổ lỗ hoài lang" vì nguyên do gì, thì có nhẽ đây cũng là thắng lợi bước đầu của nhà đóng hộp.
Có thể nói, khán giả đến xem "Dạ cổ hoài lang" có thể tạo thành hai dạng: một là đã từng xem vở kịch, nhì là mới chỉ nhân thức đến phim. Và tôi là kiểu thứ nhì. Tôi chẳng hề nhân thức đến kịch "Dạ cổ hủ hoài lang" lúc trước, có nhẽ bởi vậy mà tôi có thể hưởng thụ bộ phim được vừa đủ hơn, bỗng nhiên có bất kỳ tiềm thức nào trong khoảng trước để so sánh.
Không nằm ngoài suy tính, quả thực tôi đã có hơn 90 phút đắm bản thân mình trong từng khuông hình, từng lời thoại tuy chưa được vẹn tròn lắm (vì rộng rãi yếu tố khác để làm nên bộ phim), nhưng cũng đủ để tôi cảm chiếm được yếu tố mà đạo diễn, và dàn diễn viên muốn truyền vận tải tới khán giả. Tôi đã cười, đã khóc, đã suy ngẫm được rộng rãi từ tình yêu của Tư Lành - Út Trong; nỗi nhớ của ông Tư Lành với quê hương, tổ quốc; và trên hết là tình cảm mái nhà giữa ông Tư với cô cháu gái Tammy.
"Dạ cổ hoài lang" là một câu chuyện kể về tình yêu, nhưng không thuần tuý chỉ là tình cảm giới tính, mà còn chứa đựng trong đó tình yêu quê hương nước mặn đồng chua, ái tình giữa những thành viên trong mái nhà dù khoảng cách thức tuổi tác là quá lớn. Tôi dám chắc những người trẻ khi đi xem bộ phim, sẽ đều cảm động trước những thước phim nói về mái nhà, hay ngậm ngùi trước những hiểu lầm không đáng có giữa hai thế hệ ông và cháu.
Chúng ta vẫn thường nói, cách nhau 3 tuổi đã là bí quyết nhau cả 1 thế hệ, rất khó để nắm bắt và dung hoà được với nhau. Thế nên không khó nắm bắt khi giữa ông nội Tư Lành và Tammy lại có một khoảng phương pháp quá lớn như vậy. Khác biệt, mỗi người lại mang trong chính mình một nền văn hoá khác biệt, nên để thấu nắm bắt và thông cảm cho nhau càng khó hơn phần đông. Có những việc với ông nội Tư Lành là chuyện rất tầm thường, "ở quê vẫn làm cho vậy" như bắt con vịt ở trường học về thịt làm thịt, lấy bánh mà cháu gái làm cho tặng một nửa để đem cúng giỗ bà nội... thì trong con mắt của Tammy, đầy đủ những hành động ấy của ông nội là sai, là "chiếm đoạt tài sản" của chính mình.
Là một người trẻ, tôi hoàn toàn có thể nắm bắt được những suy nghĩ và tình cảm của Tammy. Thế hệ chúng ta đã khác phần nhiều so với ông bà mình ngày xưa. Thỉnh thoảng những nhiệt tình chăm sóc tận tuỵ của ông bà bỏ ra cho chúng ta không thể bằng được sự tôn trọng quyền riêng tư, cá nhân của mỗi người.
Hãy nghĩ lại xem, có phải chúng ta đã từng gắt gỏng với lời hỏi thăm của ông sau một ngày làm việc đầy mệt mỏi, chúng ta đã từng vùng vằng nhăn nhó khi bà gắp thêm cho một miếng giết kho?
Với người lớn, chúng ta lúc nào cũng nhỏ bé, phải được trông coi, dạy dỗ. Nhưng với Tammy hay tôi, hay bạn, chúng ta thường vô tâm không nhìn thấy nhân tố ấy, và đôi khi lại khiến cho tổn thương chính những người ấy chúng ta vô vấn đề kiện.
Nhị thế hệ, nhị nền văn hoá không hệt nhau đã làm một người ông không biết phải khiến thế nào để bảo ban được cháu gái, còn cháu gái lại nghĩ rằng ông mình là người kỳ cục, và ghét ông. Khi Tammy quá tức giận với việc ông nội lấy bánh của bản thân mình, cô đã gọi ông và ông Năm Triều là "hai ông già điên." Tôi đã rùng chính mình ở phân cảnh ấy. Tammy không nắm bắt rõ tiếng Việt, có thể cô gái chỉ vô tình sử dụng từ ngữ nặng năn nỉ đó, nhưng với ông nội Tư Lành, đó là cả một tảng đá lớn chặn ngang lồng ngực.
Một lời thoại đau xót được thốt ra "Thà để police bắt ông nội đi, còn hơn ông nội ở nhà mà phải nghe con cháu mắng chửi chính mình." Tôi nín lặng. Phải chăng dù tình cảm mái ấm có lớn đến đâu, thì cũng chẳng thể cưỡng lại được khoảng cách thế hệ; những tranh chấp, hiểu lầm cứ ngày một bị đào sâu hơn, trở thành một vết thương chẳng thể chữa lành?
Nghi vấn ấy tiếp tục giằng xé tâm tư tôi, đẩy tôi lên đến cao trào của xúc cảm, khiến tôi không thể tiếp tục kìm nén lòng bản thân mình được nữa mà nước mắt cứ thế tuôn ra khi Tammy thú nhận phần lớn những gì cô nghĩ về ông nội.
"Buổi tối khi con đi ngủ, ông nội tham gia phòng con khiến gì? Chúng ta là ông cháu mà."
Tôi thấy tim bản thân dứt đập trong một phút chốc.
Tôi thấy thân thể mình như tan ra, rệu rã và bất lực.
Tôi thấy xót xa và đau đớn thay cho ông nội Tư Lành.
Và tôi giận Tammy tới phát điên.
"Buổi tối nó đi ngủ hay quên đóng cửa sổ và tắt đèn, tôi sợ cháu bị lạnh, anh Năm ơi."
Lời đãi đằng không đáng phải có ấy như lưỡi dao sắc ngọt cứa vào trái tim tôi. Tôi bật khóc nức nở khi ba chữ "anh Năm ơi" được thốt ra. Những hờn giận, tủi thân đều chứa đựng cả trong câu gọi nghẹn ngào ấy. Khoảng phương pháp giữa ông và cháu có bao giờ xa tới thế này không? Tình cảm mái nhà đã bao giờ khó biểu lộ như lúc này chưa?
Tôi thật sự đã nắm bắt tại sao "Dạ cổ hủ hoài lang" phải được lên màn ảnh rộng. Bởi chỉ có ở đây, những vấn đề về khoảng cách thức thế hệ ấy mới tiếp xúc được tới với những người trẻ như chúng ta; cho chúng ta hiểu rõ hơn về ông bà bản thân. Bộ phim đã lột tả được cái sự thui thủi của những người cao tuổi nơi đất khách quê người, luôn mong nhớ về quê hương; lẫn nỗi cô độc trong chính tâm tư tình cảm của họ với con cháu trong gia đình.
Ông Năm Triều cũng phải chịu sự cô độc, lầm lũi trong căn nhà to đẹp, rộng lớn, nhưng luôn thiếu đi hình bóng con cháu. Mọi trao đổi, chyện trò đều được để lại qua những tờ giấy nhớ viết tay. Không biết tận sâu đáy lòng ông Năm Triều, có bao giờ ông ước bản thân mình được là ông nội Tư Lành hay không? Dù luôn bất đồng quan niệm với con cháu đấy, nhưng được nói ra và bị phản chưng đôi lúc lại là vui vẻ với ông bà mình.
Giống như đạo diễn Nguyễn Quang đãng Dũng đã nói, vở kịch khắc hoạ nỗi trơ trọi của nhị người cao tuổi xa xứ nhớ quê hương da diết, nhưng bộ phim lại nhấn mạnh về những đau đáu của khoảng cách thức thế hệ, để giúp tuổi teen nắm bắt hơn về nỗi đơn độc của ông bà.
Tuy nhiên, nút thắt nào rồi cũng được gỡ bỏ. Những nắm bắt lầm giữa Tammy và ông nội Tư Lành đều được ba Nguyễn tháo gỡ. Nhưng chính vào giây phút Tammy nắm bắt rõ được tấm lòng của ông nội thì ông cũng đã ra đi, để lại một khoảng trống không thể lấp đầy trong tim Tammy cũng như khán giả.
"What is Quê hương? All you talk about Quê hương it’s totally strange to me!" là câu thoại day kết thúc nhất của cô cháu nội xuất hiện và lớn lên nơi đất khách quê người. Trong tâm thức của Tammy, cô không nhân thức quê hương là gì, thế nên khi ông nội Tư Lành cứ mãi nhắc về hai chữ linh nghiệm ấy với một giọng điệu đầy nhớ thương và muốn Tammy cũng dành tình cảm cho nơi đó, cô không thể đồng cảm với ông.
Chỉ đến khi ông nội Tư Lành mất đi, Tammy cùng phụ thân Nguyễn trở về nơi chôn rau cắt rốn, miền Tây Nam Bộ sông nước đậm đà, cô mới biết thế nào là quê hương. Nhờ có quê hương, khoảng cách thức giữa Tammy với ông nội Tư Lành, Tammy với phụ thân Nguyễn mới được xoá nhoà.
"Dạ cổ lỗ hoài lang" là một bộ phim phù hợp với mọi lứa tuổi. Từ người trẻ cho tới người đã bạc trắng cả mái đầu đều có thể tìm thấy hình bóng của bản thân mình trong từng nhân vật, từng thước phim. Dù còn nhiều thiếu sót nhưng không thể phủ nhận, "Dạ cổ lỗ hoài lang" rất đáng được thanh niên bỏ ra rộng rãi sự vồ cập.
Hãy sắm vé ra rạp, để được suy ngẫm về tình yêu mái ấm, điều mà rộng rãi người trong chúng ta đang bỏ dở.
Hãy sắm vé ra rạp, để được nắm bắt hơn về ông bà của bản thân mình, về những xót xa trong khi con cháu không chịu thành lập lòng thấu hiểu; về sự đơn độc nơi đất khách quê người; về nỗi nhớ thương quê hương vô cùng của những người con xa xứ.
Hãy xem "Dạ cổ hủ hoài lang" bằng tất cả trái tim và tình cảm của bản thân mình, bạn sẽ cảm nhận được phổ quát điều quý giá ẩn chứa trong đó mà không sách vở nào dạy cho bạn biết.
Xem tại: máy bơm hóa chất
0 nhận xét: