Cuốn sách của nhà tìm hiểu Nguyễn Văn Trung đã đặt lại yếu tố về nền văn học Quốc ngữ miền Nam quá trình 1865 - 1930.
Dựa trên việc khai thác, sắm tòi từ nguồn tư liệu khổng lồ ở miền Nam giai đoạn 1865 – 1930, Giáo sư Nguyễn Văn Trung đã phục hồi một mảng ký ức về đời sống, văn hóa của con người trên vùng đất mới đã vô tình bị lớp bụi thời điểm che phủ.
Ngay từ đầu đề Thủ tục về Lục Châu học: Tò mò nhân loại ở vùng đất mới, việc dùng danh trong khoảng Lục Châu để chỉ vùng đất mới ở phương Nam đã ít đa dạng gây ra sự không thể tinh được lẫn mày mò cho bạn đọc.
Bởi kể trong khoảng lúc thu nhận bước chân tạo dựng cõi của những dân cư Việt đầu tiên cho đến khi biến thành thực dân địa của thực dân Pháp, đông đảo chúng ta chỉ nhân thức tới tên gọi của vùng đất Nam Bộ một thời dưới cái tên Nam Kỳ Lục tỉnh giấc.
Chính bằng việc tìm lại và sử dụng một phương pháp gọi vốn từng được dùng khá phổ biến trong một vài tờ báo Quốc ngữ và cũng là một trong những danh trong khoảng đặc thù của miền Nam giai đoạn 1865 – 1930, nhà tìm hiểu Nguyễn Văn Trung, một người đã dành khá phổ biến tâm huyết trong cuộc đời khiến cho học thuật của mình cho việc phân tích văn chương Nam kỳ quá trình đầu đã sắm tòi, lật thành lập từng trang ký ức về một mảng văn chương Quốc ngữ giàu có lúc bấy giờ đã vô tình rơi vào quên béng.
Đồng thời, cũng lấy chính nguồn tư liệu đó để làm tiền đề, ông tiếp diễn xây dựng lại phần nào diện mạo của đời sống ý thức và văn hóa của miền Nam với những biến đổi và khác lạ trong nghĩ suy, nếp sống,… cũng như những ảnh hưởng, ảnh hưởng trong khoảng bên ngoài trong buổi giao thời.
 |
| Thành quả Giấy má về Lục Châu học của nhà nghiên cứ Nguyễn Văn Trung. |
Một mảng văn chương bị chẳng chú ý
Giai đoạn 1865 – 1930 chứng kiến sự chuyển tiếp sang một thời kỳ mới của nền văn học Việt Nam. Cùng với gót giày xâm lược của thực dân Pháp, những trào lưu tư tưởng, văn hóa phương Tây cũng dần xâm nhập và tác động đến sinh hoạt văn hóa, ý thức của người Việt lúc bấy giờ.
Sự chung sâu rộng của chữ Quốc ngữ đã kéo theo một không khí sinh hoạt văn học khá nở rộ mà trong đó, kế bên những tác phẩm dịch trong khoảng chữ Hán, chữ Nôm hay Pháp văn là một lượng lớn các thành quả văn chương sáng tác theo thiên hướng lãng mạn phương Tây do các cây bút mới trứ tác hiện ra trên tạp chí đương thời hoặc được xuất bản thành sách.
Tất nhiên, theo Nguyễn Văn Trung, khi nhìn nhận về văn chương thời kỳ này, những tác giả và tác phẩm điển hình được đề cập đến đa số dồn vào một chỗ ở miền Bắc. Hình như đó, mảng văn học ở miền Nam ở công đoạn này dường như chỉ hiện diện một bí quyết khá mờ nhạt khi mà đây lại là “một mảng văn học giàu sang, đa dạng và đi trước miền Bắc về phổ biến chuyên mục.”
Trong phần đầu của cuốn sách, bằng phương pháp chứng dẫn những thành quả của một số tác giả, các đầu báo lớn như: Nam Kỳ địa phận, Lục tỉnh Tân văn, Nông cũ rích mín đàm… Nguyễn Văn Trung đã nỗ lực hồi phục lại diện mạo của mảng văn chương bị bỏ quên, bỏ lỡ này.
Đồng thời, để giải nghĩa cho thắc mắc tại sao một phần chiếm hữu vai trò ko phải nhỏ trong lịch sử tạo ra của nền văn chương văn minh vietnam lại rơi vào trạng thái quên khuấy như vậy, ông đã đưa ra một vài nguyên do chính mang nhân tố chủ quan lẫn khách quan.
Trong đó, ngoài việc nêu lên ảnh hưởng của hai tờ báo lớn đương thời là Đông Dương tin báo và Nam Phong hay tòa tháp khảo cứu văn chương sử của các học giả, Nguyễn Văn Trung còn đưa ra danh sách cội nguồn đến từ việc thu nạp chỉ tiêu văn chương chủ đạo trong khoảng văn bạn hữu miền Bắc của chính các nhà văn đương thời ở cả nhị miền đối với mảng văn chương công đoạn 1865 – 1930 trên vùng đất mới.
Dù thế, với Giấy tờ về Lục Châu học, để làm rõ sự thiên lệch trong đánh giá và hấp thụ chỉ tiêu văn học này, nhà phân tích không chỉ phụ thuộc việc phân tích các thành quả văn học và những quan điểm của văn giới xuất hiện trên báo chí Quốc ngữ lúc bấy giờ, mà đi xa hơn, ông đã mở rộng phạm vi phân tích “vượt khỏi lãnh vực khoa học: tò mò con người ở vùng đất mới.”
Trong khoảng đó, quá trình chi phối của tình cảnh, nếp sống, lối suy nghĩ lên quan niệm, chỉ tiêu văn chương của giới cầm bút ở cả hai miền góp phần đưa đến việc đánh giá chưa đúng mức và quên mất, bỏ qua mảng văn chương Quốc ngữ ở miền Nam trong giai đoạn lịch sử kể trên sẽ được thể hiện một bí quyết vừa đủ nhất.
 |
| Báo Nông cổ hủ mín đàm là một trong những tư liên quan trọng được tác giả sử dụng trong sách. |
Sinh hoạt ý thức trên vùng đất mới
Cũng bằng chính nguồn văn bạn dạng, tư liệu phong lưu trong giai đoạn 1865 - 1930 mà phiên bản thân đã sưu tầm được, Nguyễn Văn Trung tiếp diễn phác họa lại dung mạo của không gian văn hóa của xứ Lục Châu hay Nam Kỳ Lục tỉnh giai đoạn đầu.
Ở đó, trong một không gian mới mang những đặc trưng khác biệt về tự nhiên và thị trấn hội, nền Nho học vẫn có một thế đứng nhất định trong hệ tư tưởng của dân chúng dưới một hình thái, một cách thu nhận khác.
Nho học ở miền Nam nếu nhìn nhận với chủ kiến từ gốc văn hóa ở quê hương cũ ở miền Bắc có thể được xem là “gần như mất gốc”. Đương nhiên, khi xem xét dựa trên một điểm nhìn toàn diện hơn, chúng ta có thể tiện lợi nhận ra nền Nho học ở đây vẫn sản xuất mạnh bạo theo một chiều hướng mới và còn “được nắm bắt theo chủ chốt, tinh túy hơn nơi quê cũ.”
Dường như đó, việc biến thành thực dân địa của Pháp ngay từ những buổi đầu xâm lược và quá trình thâm nhập của Thiên Chúa giáo đã khiến cho những sinh hoạt tinh thần ở Nam Kỳ Lục thức giấc thời bấy giờ chịu tác động mạnh mẽ bởi luồng văn hóa Tây phương.
Dĩ nhiên, sự đan xen giữa nhị các con phố lối đoàn kết với chủ trương “tôn trọng lệ luật phong tục đất nước của người Annam” và các con phố lối đồng hóa với chỉ tiêu “biến người bị trị thành người Pháp về văn hóa” cùng với sự chống đối hoặc cộng tác của giới Nho sĩ, trí thức Nam kỳ lúc bấy giờ cũng tạo nên cho văn hóa miền Nam những khúc loanh quanh cực kì thu hút.
song song, trong công trình, Nguyễn Văn Trung cũng xây dựng nên một số nét tiêu biểu khác đã thiết kế nên không gian văn hóa đặc biệt của Nam Kỳ Lục thức giấc dưới thời thực dân địa.
chậm tiến độ là sự sinh ra của đạo Cao Đài và những liên hệ của nó với thực trạng tín ngưỡng, phường hội và nhân sinh quan của dân cư phương Nam; không khí sinh hoạt của báo chí, văn chương với những tác giả, tác phẩm điển hình; những quy luật của đời sống tinh thần tại Nam Kỳ biểu hiện qua lời ăn ngôn ngữ hay lối viết lách;…
Cũng chính từ sự đặc biệt đó, nghi vấn tại sao mảng văn học Quốc ngữ ở vùng đất Lục Châu một thời lại rơi tham gia tình trạng bị quên lãng hoặc bình chọn chưa đúng tầm mức đã được làm sáng tỏ.
Sự quên khuấy này lên đường trong khoảng những khác lạ khi đánh giá dựa trên mục tiêu văn chương chịu ảnh hưởng mạnh của văn bầy miền Bắc vốn đề cao tính chuẩn mực trong hành văn hoặc xây dựng tác phẩm.
Với lối viết, lối nghĩ hàm chứa quá nhiều khác biệt bắt nguồn từ sự “nghĩ sao viết vậy” trong sáng tác, mảng văn học Quốc ngữ miền Nam buổi đầu đã không được tiếp nhận một phương pháp đúng mức. Cho nên, mặc dù mang một bề dày tạo ra trong khoảng khá sớm, mảng văn học này lại rơi vào tình cảnh bị xem nhẹ, bỏ qua.
Lật lại hồ hết nhân tố, khai thác và phân tích nguồn tư liệu phong phú can hệ mật thiết đến một lát cắt đặc biệt trên tiến trình phát triển của văn chương Việt Nam, đưa ra những cắt nghĩa và chứng dẫn có lí từ thực tiễn đời sống văn hóa của Nam Kỳ Lục tỉnh, bằng công trình đầy tâm huyết và nghiêm cẩn của chính mình, Nguyễn Văn Trung không chỉ khôi phục lại một mảng văn chương bị không để ý theo hướng chân thật nhất, mà duyệt y đó, ông còn đưa ra những tiền đề mới mẻ và chi tiết để mở ra một hướng mới trong việc tìm hiểu về văn học, văn hóa và đời sống tinh thần ở vùng đất mới.
Trong khoảng đây, ông cũng góp phần đem đến một sự nhìn nhận phù hợp và địa điểm xứng đáng hơn cho nền văn học Quốc ngữ miền Nam trong buổi sơ kỳ.
Một Việt Nam khác nhìn từ ‘Xứ Đàng Trong’Với sự nghiêm cẩn và khách quan trong nghiên cứu, Li Tana đã đưa tới cho mọi người một góc nhìn mới mẻ về cuộc Nam tiến của người Việt tham gia thế kỷ 17- 18. |
sách nghiên cứu về miền Nam Thủ tục Lục châu học Nguyễn Văn trung
Đọc thêm: máy bơm đẩy cao
0 nhận xét: