Dân trí Theo ông Nguyễn Công Long - Phó vụ trưởng Vụ Tư pháp (Văn phòng Quốc hội), nếu bị kết án về “Tội làm méo mó giấy tờ vụ án” (có lỗi là cố ý), nhì cán bộ khiến cho ông Chấn ngồi tù oan sẽ phải đền bù Nhà nước cục bộ số tiền 7,2 tỷ đồng bồi hoàn cho ông Chấn (?!).
Tại hội thảo này, ông Nguyễn Công Long - Phó vụ trưởng Vụ Tư pháp (Văn phòng Quốc hội) đã có bài phân tích đáng chú ý bao quanh những bất cập trong công việc bồi thường oan sai bây chừ nhìn trong khoảng vụ án của ông Nguyễn Thanh Chấn.
Theo ông Long, Điều 56 Luật Bổn phận bồi hoàn của Nhà nước có hiệu lực trong khoảng ngày 1/1/2010 pháp luật việc hoàn trả khoản tài chính bồi thường trên hạ tầng phân biệt lỗi: Người thực hiện công vụ có lỗi gây ra thiệt thòi có trách nhiệm hoàn trả cho ngân sách nhà nước một khoản tiền mà Nhà nước đã bồi thường cho người bị thiệt thòi theo quyết định của công ty có thẩm quyền; người thi hành công vụ có lỗi sơ sểnh gây ra thiệt hại trong hoạt động tố tụng hình sự thì không hoàn trả.
Về hình thức bình chọn lỗi, Nghị định 16/2010 và Thông tư liên tịch 04/2014 của Bộ Tư pháp- TAND Vô thượng- VKSND Tối cao luật pháp: Hội đồng để ý bổn phận hoàn trả xác định lỗi của người chấp hành công vụ trên cơ sở nội dung văn bạn dạng của tập đoàn nhà nước có thẩm quyền xác định hành vi của người chấp hành công vụ là trái qui định hoặc văn phiên bản của cơ quan tiến hành tố tụng có thẩm quyền xác định người bị thiệt thòi thuộc trường hợp được đền bù; trường hợp các văn phiên bản chưa xác định lỗi của người chấp hành công vụ thì Hội đồng lưu ý bổn phận hoàn trả căn cứ vào các tài liệu, bằng chứng do đương sự cung ứng và các diễn biến của vụ việc để xác định lỗi của người có trách nhiệm hoàn trả trên hạ tầng ứng dụng quy định của luật pháp dân sự và giải nghĩa về lỗi tại chính Thông tư 04.
Dường như, căn cứ xác định mức hoàn trả bao gồm: Chừng mực lỗi của người thực hiện công vụ; chừng thiệt thòi đã gây ra; yếu tố kiện kinh tế của người thi hành công vụ. Trường phù hợp nhiều người thực hiện công vụ gây ra thiệt thòi thì các công ty quản lý thống nhất xác định mức hoàn trả cho từng cá nhân có bổn phận hoàn trả.
Theo chỉ dẫn tại Thông tư 04, mức đền bù được phân thành 2 trường hợp: Người chấp hành công vụ có lỗi sơ ý gây ra thiệt hại thì mức bồi thường tối đa không quá 3 tháng lương; người thực hiện công vụ có lỗi sơ sểnh gây ra thiệt thòi nhưng chưa tới mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì mức bồi hoàn tối đa 36 bốn tuần lương.
Ông Long nghĩ rằng quy định về công ty bồi thường còn phân tán, dẫn đến người bị oan gặp mặt gian nan trong việc xác định được cơ quan có trách nhiệm bồi hoàn. Đặc biệt việc ủy quyền tập đoàn tố tụng đã khiến oan lại có nghĩa vụ giải quyết bồi thường, tạo ra tâm lý lánh né, đùn đẩy, kéo dài việc giải quyết đền bù.
Thực tiễn ứng dụng cho thấy một vài pháp luật của Luật bổn phận bồi hoàn của Nhà nước và các văn phiên bản hướng dân về bồi thường và hoàn lại số tiền bồi hoàn cũng đã biểu hiện sự bất có lí cần được lưu ý sửa đổi.
“Cách thức xác định bổn phận bồi thường theo pháp luật tại Nhân tố 56 Luật bổn phận bồi hoàn của Nhà nước chưa hợp lý, tạo ra sự thiếu hợp nhất giữa các đối tượng. Theo đó người thi hành công vụ (ko phải là người có thẩm quyền trong tố tụng hình sự) gây ra thiệt hại kể cả do vô ý hay cố ý thì đều phải hoàn trả một khoản tiền mà Nhà nước đã đền bù. Ngoài ra đó người thi hành công vụ trong tố tụng hình sự gây ra thiệt hại ko phải chịu trách nhiệm hoàn trả nếu họ được xác định lỗi vô ý. Pháp luật này dẫn đến trong cùng một vụ việc, quá trình tố tụng có sai phạm qua toàn bộ các giai đoạn nhưng việc giải quyết nghĩa vụ của từng cá nhân cụ thể lại rất khác nhau và không đảm bảo công bình”- ông Long nhận định.
Ông Nguyễn Công Long lấy chả hạn về vụ kết án oan ông Nguyễn Thanh Chấn mà đến nay ông Trằn Nhật Luật (Thượng tá, Phó trưởng Công an quận Việt Lặng, Bắc Giang - nguyên thăm dò viên chính trong vụ án) và ông Đặng Thế Vinh (Trưởng phòng 10, VKSND thức giấc Bắc Giang - nguyên là kiểm sát viên thụ lý chính vụ án) cùng bị khởi tố về hành vi “Làm sai lệch hồ sơ vụ án” theo Nhân tố 300 Bộ luật Hình sự; ông Phạm Tuấn Chiêm (65 tuổi, đã về hưu trú tại Gia Lâm, Thủ đô - nguyên là Quan toà Tòa phúc thẩm TAND Vô thượng, nguyên là chủ tọa phiên tòa phúc án xử ông Nguyễn Thanh Chấn) bị khởi tố về hành vi “Thiếu nghĩa vụ gây hậu quả nghiêm trọng” theo Vấn đề 285 Bộ luật Hình sự.
Đối chiếu với Bộ luật Hình sự thì tội khiến sai lệch thủ tục vụ án về chủ quan có lỗi là “cố tình”, còn tội thiếu nghĩa vụ gây hậu quả nghiêm trọng về mặt chủ quan, lỗi được xác định là “sơ suất”.
“Giả sử các bị can trên bị kết án về các tội danh đã khởi tố thì ông Chiêm không thuộc diện phải hoàn trả tiền đền bù, còn ông Vinh và ông Luật sẽ phải bồi thường. Dường như đó nghĩa vụ đền bù 7,2 tỷ đồng trong vụ án này là thuộc TAND Tối cao - nghĩa là nghĩa vụ chính là ông Chiêm (!)”- ông Long phân tích.
Theo phân tích của ông Nguyễn Công Long, việc đền bù sẽ thiếu hiệu quả do chính chế độ xử lý đối với người gây thiệt thòi. Các vụ việc gây ra thiệt thòi phải bồi hoàn toàn bộ thuộc các trường hợp rất nguy hiểm, người vi phạm thường bị giải quyết hình sự. Theo luật pháp của Luật cán bộ, công chức và Luật Công an quần chúng. #, người chấp hành công vụ sẽ bị buộc thôi việc hoặc tước danh hiệu Công an quần chúng. Bởi thế việc khấu trừ doanh thu để thu hồi khoản bồi thường (10-30% thu nhập) sẽ chẳng thể thi hành được.
Qua kết quả giám sát, để khắc phục những bất cập hiện nay trong việc khắc phục bồi hoàn thiệt hại do người chấp hành công vụ gây ra và đảm bảo lợi quyền chính đáng của người bị oan, bị thiệt thòi, rộng rãi quan điểm nghĩ là cần sửa đổi Luật Trách nhiệm bồi hoàn Nhà nước theo hướng ủy quyền tổ chức khác độc lập (có thể là Bộ Tư pháp) thi hành việc đền bù; mở rộng khuôn khổ các trường hợp được đền bù thiệt hại theo hướng không chỉ đối với người bị oan, kể cả người khác bị thiệt thòi do người có thẩm quyền tố tụng gây ra, bảo đảm thích hợp với Hiến pháp mới về quyền nhân loại, quyền công dân.“Theo quy định tại Yếu tố 18 Nghị định 16/2010 thì trường thích hợp người chấp hành công vụ có lỗi cố ý gây ra thiệt thòi mà bị truy tìm cứu nghĩa vụ hình sự do việc thực hiện hành vi trái qui định gây ra thiệt thòi đó thì phải hoàn trả tổng thể số tiền mà Nhà nước đã bồi hoàn cho người bị thiệt hại theo quyết định của Tòa án có thẩm quyền khắc phục vụ án hình sự. Như vậy trong vụ Nguyễn Thanh Chấn, tổng số tiền mà TAND Vô thượng bồi hoàn cho ông Chấn là 7,2 tỷ đồng. Ví như ông È cổ Nhật Luật và Đặng Thế Vinh bị kế án về “Tội khiến sai lệch giấy má vụ án” (có lỗi là cố tình) thì nhì ông này sẽ phải bồi hoàn toàn thể số tiền 7,2 tỷ đồng. Đây là vấn đề không hợp lý và bất khả thi”- ông Long khẳng định.
Đọc thêm qui định của Mỹ - một trong các giang sơn có rộng rãi trường phù hợp bị kết án oan, ông Long cho nhân thức ngoài luật Liên bang, thị xã Columbia và 30 tiểu bang có luật bồi hoàn cho người bị oan thì có đến 20 bang không quy định về yếu tố này. Đồng thời ở các bang có pháp luật về bồi thường cho người bị oan đều không đặt ra yếu tố bồi thường lại số tiền đền bù (mức bồi hoàn trong khoảng 50.000-80.000 USD/năm tù oan, tối đa 2 triệu đô la Mỹ).
“Từ các lý vì thế, chúng tôi cho rằng nên cân nhắc việc bỏ qui định về bổn phận bồi thường (có thể lưu ý việc bảo hiểm nghĩa vụ công vụ cho cán bộ, công chức). Trường thích hợp vẫn giữ cách thức này thì không nên pháp luật việc xác định lỗi như hiện thời”- ông Long kiến nghị.
Chưa có cán bộ nào ở ngành nghề tố tụng hình sự hoàn trả
Theo ông Lê Thanh Thảo (thây mặt Vụ Pháp chế - Bộ Nguồn vốn), từ khi Luật Bổn phận đền bù của Nhà nước có hiệu lực (1/1/2010) đến 6 tháng đầu năm 2015, Bộ Vốn đầu tư đã tiếp thụ 50 thủ tục đòi hỏi cấp phát kinh phí bồi thường với số tiền trên 22,87 tỷ đồng.
Trong đó, năm 2015 TAND Vô thượng có 1 vụ với kinh phí cấp phát trên 185,6 triệu đồng (chưa tính vụ việc đền bù 7,2 tỷ đồng cho ông Nguyễn Thanh Chấn - PV); VKSND Tối cao 1 vụ với kinh phí cấp phát là 64,47 triệu đồng. Trước đây, năm 2014, TAND Vô thượng có 6 vụ với kinh phí cấp phát trên 8,97 tỷ đồng; VKSND Tối cao 12 vụ với số kinh phí cấp phát gần 1,9 tỷ đồng; chấp hành án dân sự 4 vụ với trên 1,74 tỷ đồng. Năm 2013, VKSND Tối cao có 18 vụ với số kinh phí cấp phát trên 3,9 tỷ đồng; thực hiện án dân sự 3 vụ với kinh phí cấp phát trên 4,77 tỷ đồng; TAND Tối cao 1 vụ với kinh phí cấp phát trên 254 triệu đồng….
Công tác hoàn trả kinh phí bồi hoàn thời điểm qua cơ bản là việc khắc phục mối quan hệ giữa công ty có bổn phận bồi hoàn với cán bộ, công chức của công ty đó. Theo công bố, số vụ việc bồi hoàn, kinh phí đền bù tăng nhưng số tiền thu hoàn trả từ trách nhiệm của công chức theo công bố 15 vụ việc với hơn 572 triệu đồng. Cụ thể, ngành nghề điều hành hành chính có 6 vụ việc với tổng số tiền hoàn trả hơn 354 triệu đồng; ngành thực hiện án dân sự có 9 vụ việc với tổng số tiền hoàn trả hơn 208 triệu đồng.
“Ngành tố tụng hình sự chưa có trường thích hợp nào phải hoàn trả”- ông Thảo nói.
Ông Thảo cho nhân thức lên tiếng của Chính phủ năm 2014 và Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho thấy nhìn bình thường việc thi hành bồi thường cho người được đền bù từ khi thụ lý đơn đền bù tới khi chi trả kinh phí cho người được bồi hoàn còn chậm rãi. Theo pháp luật của Luật Nghĩa vụ bồi thường của Nhà nước, lớp lang giấy má khắc phục bồi hoàn được giao cho chính cơ quan quản lý ngành gây ra thiệt hại. “Cho nên có quan điểm cho rằng việc giao tổ chức đó thụ lý, lập hồ sơ, đàm phán bồi hoàn sẽ không khách quan, dẫn đến kéo dài thời gian bồi thường”- ông Thảo nói.
Bên cạnh đó, ông Nguyễn Công Long cũng nghĩ là việc khắc phục đền bù cho người bị oan trong tố tụng hình sự cũng như việc hoàn trả của người gây thiệt hại thời điểm qua đã thể hiện phổ biến hạn chế giễu, bất cập.
“Việc khắc phục còn lừ đừ, có vụ kéo dài 9 năm như vụ ông Lương Ngọc Phi ở Thái Bình, giá trị đòi bồi thường trên 22 tỷ đồng; có trường phù hợp đùn đẩy trách nhiệm giải quyết bồi thường giữa các cơ quan tố tụng, ảnh hưởng đến quyền lợi của người bị oan như trường phù hợp ông Phan Văn Lá (Long An) đã 21 năm là “bị can” tới nay chưa được bồi thường. Bên cạnh đó số đơn đề nghị bồi thường rộng rãi, có trường phù hợp gay gắt, kéo dài nhưng đủng đỉnh được cơ quan có bổn phận xem xét, trả lời”- ông Long cho biết.
Theo ông Long, đối với các trường hợp đình chỉ dò hỏi do hết thời hạn dò la không chứng minh được bị can thi hành phạm nhân thì có trường thích hợp được đền bù, có trường thích hợp không được bồi thường. “Nhìn thông thường, số đơn buộc phải đền bù chưa phản ánh đúng thực tại các trường hợp phải bồi thường”- ông khẳng định.
Thế Kha
Xem tại: máy bơm định lượng
0 nhận xét: