Dân trí Khoảng 3 năm về trước, mỗi khi kết thúc dứt một đĩa hài Tết là các nhà sản xuất lại phải “lao tâm khổ tứ” lo giữ bạn dạng quyền để tránh bị nạn đĩa lậu “cướp trắng”. Đương nhiên, 3 năm trở lại đây, “thế sự” đã hoàn toàn thay đổi. Càng có nhiều đĩa lậu in sao, các nhà đóng gói lại càng “hốt” được phổ biến thu nhập từ nhà tài trợ.
>> Tại sao truyền hình thực tại không “thắng thế” được hài Tết?
>> Hài Tết 2017 có gì mới?
Phụ thuộc đĩa lậu để “hốt” tiền của trợ
Nhiều năm nay, người ta gọi chuyện “đĩa thật” (đĩa gốc) sống thông thường với “đĩa giả” (đĩa lậu) là hiện tượng “cộng sinh”. Và hiện tượng “cộng sinh” này đang diễn ra như một quy luật đầy nghịch lý mà thế tất của thị trường hài Tết.
Đạo diễn Phạm Đông Hồng kể rằng, ngày xưa, chỉ một vô ý nho ốm làm tin tức hoặc hình ảnh trong phim hài Tết bị rò rỉ ra ngoài thì ngay ngay tức khắc công nghệ in sao đĩa lậu sẽ phủ trắng sạp đĩa bằng hàng triệu phiên bản in lậu. Vì lẽ đó mà cứ mỗi lần khiến ngừng một đĩa hài Tết là ông lại đau đầu nghĩ kế giữ kì quặc phiên bản quyền. Tuy nhiên, dù “mưu sâu kế hiểm” tới đâu thì cũng chẳng thể tránh được chuyện đĩa gốc vừa ra chưa được nửa ngày, đĩa lậu đã tràn lan khắp hang cùng ngõ hẻm. Để hạn chế được những tổn thất về doanh thu, phổ thông nhà sản xuất đĩa hài Tết đã nghĩ ra bí quyết biến đĩa lậu thành công cụ kiếm tiền hữu hiệu.
Một công thức chung được phổ quát nhà đóng chai đĩa hài hai miền Bắc - Nam hiện nay vận dụng đó là sau khi có kế hoạch chế biến hài Tết các nhà đóng hộp sẽ xây đắp giấy tờ xin tài trợ của các doanh nghiệp. Thực chất của việc xin tài trợ này theo đạo diễn Phạm Đông Hồng đó là một chế độ mời lăng xê. Với dạng này, các nhà tài trợ có quyền chi phối kịch phiên bản hoặc đưa ra những đòi hỏi về lợi quyền giới thiệu rộng rải. Và cũng với cách này, đôi khi số tiền được tài trợ mà nhà đóng chai có được cao gấp 3, 4 lần chi tiêu bỏ ra.
Đạo diễn Trần Bình Trọng thừa nhận rằng, có những nhà chế biến tạo ra đĩa hài Tết ko phải để thu lợi trong khoảng việc bán đĩa gốc mà chủ đạo là để phát tán lên mạng hoặc tung cho các đầu nậu đĩa lậu sao chép phát tán. Càng phát tán phổ quát, hiệu quả quảng cáo càng cao thì năm sau lại càng dễ xin tài trợ hoặc dễ mời giới thiệu rộng rải hơn.
“Nói thật là với luật phiên bản quyền từ từ như của vietnam hiện thời, nếu nhà chế biến nào cũng ngồi mong chờ vào doanh thu bán đĩa gốc thì đến tỷ phú cũng phải phá sản chứ chẳng phải doanh nghiệp phổ biến. Đã đa dạng lần chúng tôi bàn đủ trăm phương nghìn kế để kháng cự nạn in sao đĩa lậu nhưng rồi vẫn phải “lực bất tòng tâm”. Chẳng còn cách thức nào khác bằng cách thức “sống tầm thường” với nó. Từ chỗ kháng cự nó tôi quay sang hoan nghênh, thậm chí cũ kĩ vũ nó bằng cách thức làm thật phổ thông phim tốt, vì càng đa dạng phim tốt thì mới có càng nhiều đĩa lậu, phim càng hay thì in lậu càng phổ thông. Đĩa lậu càng phổ thông thì càng rộng rãi người nhân thức tới vật phẩm của bản thân và các tổ chức cũng nhân thức đến...”, đạo diễn “Làng ế hoàng hậu” nói.
Thậm chí, có nhà chế biến còn khẳng định cứng ngắc rằng, họ còn in hàng nghìn tấm bìa đĩa đưa cho các đầu nậu in sao băng đĩa lậu để họ lồng đĩa giả vào đó bán ra thị trường. Việc khiến cho này vừa thực hiện được hiệu quả về mặt truyền bá thương hiệu của nhà chế biến lẫn nhà tài trợ, vừa giữ được “linh hồn” của đĩa hài trên mặt hình ảnh, vừa tăng được tính khó khăn cho vật phẩm của chính mình khi bán ra sạp đĩa.
Giới thiệu rộng rải “không có tội vạ” là vi phạm luật lăng xê?
Một số nhà đóng chai thừa nhận rằng, việc khiến phim hài Tết dựa trên nguồn kinh phí của nhà tài trợ sẽ không thể hạn chế khỏi được việc bị chi phối về kịch bản. Và đó là xuất xứ khiến cho nhiều đĩa hài Tết trở thành nhảm - nhạt hoặc lăng xê một phương pháp “vô tội vạ” khiến cho người xem ít rộng rãi quay lưng với hài Tết.
“Phổ biến đĩa hài Tết bây giờ thường hướng tới khai thác chủ đề hiện đại nhằm giúp các nhà đóng gói dễ dãi đưa nhãn hàng sản phẩm của các doanh nghiệp vào nội dung phim. Nghĩa là các nhà tài trợ được tham gia chính thức tham gia mặt nội dung kịch phiên bản. Người xem có thể thấy hero sử dụng một nhãn hàng vật phẩm nào đó, dĩ nhiên những câu thoại ít nhiều liên quan đến tuyên truyền lăng xê luôn cho item đó, phần nào khiến cho người xem thấy phản cảm và gượng gạo ép. Cách thức làm cho trên là việc lái nội dung kịch phiên bản theo hướng khiến sao giới thiệu rộng rải được càng rộng rãi cho công ty càng tốt”, một đạo diễn nói.
Phổ biến người đặt yếu tố rằng, việc thả lỏng của cơ quan quản lý đã khiến cho các nhà sản xuất đưa giới thiệu rộng rải “không có tội vạ” vào vật phẩm để kiếm tiền. Có người còn đếm được có một vài đĩa hài Tết như: Chôn nhời, Tiền trình... cứ 5 phút lại lồng một slot quảng cáo và giới thiệu rộng rải chiếm đoạt đến 1/3 thời lượng trong đĩa hài. Nhân tố này xét dưới gốc độ của luật giới thiệu rộng rải là đã phạm luật.
Đạo diễn Phạm Đông Hồng san sớt, theo luật giới thiệu rộng rải thì quảng cáo không được phép hiện ra quá 7% thời lượng của cả phim. Nghĩa là, một phim có thời lượng 100 phút, quảng cáo không được quá 7 phút. Cho nên chẳng thể có chuyện tùy nhân tiện chen các đoạn lăng xê một bí quyết thoải mái vào trong phim.
“Với Chôn nhời là sản phẩm của đơn vị phát hành Thăng Long, là một tổ chức hoạt động theo luật đơn vị, chịu theo luật lăng xê cũng như những luật pháp của Bộ VHTT&DL do đó, không hề những đơn vị nào cũng có thể được mời tài trợ giới thiệu rộng rải, mà phải được chuẩn y qua Cục Văn hóa hạ tầng mới được chuẩn y”, đạo diễn Phạm Đông Hồng nói.
Thực tế, hiện nay trên thị trường có nhị loại hình đóng hộp đĩa hài. Loại thứ nhất là sử dụng tiền của các nhà tài trợ để dựng phim. Sau khi sản xuất thành đĩa, mục đích của những đĩa phim hài đó không phải để trình chiếu trên các kênh truyền hình chính thống mà được phát triển ngoài hoạt động mua bán dưới dạng đĩa gốc thì ít, đĩa lậu thì phổ thông hoặc duyệt các diễn đàn mạng, trang chia sớt video... cho tập thể mạng xem. Loại hình này gần như chơi phải qua thứ tự kiểm thông qua của các tổ chức chức năng nhà nước. Vì thế, việc đưa lăng xê tham gia item cũng không có liều lượng nhất thiết và cũng không tuân theo bất cứ luật nào cả.
Với cơ chế thứ nhì là item hài không sử dụng tiền của các nhà tài trợ dựng phim mà nhà sản xuất bỏ vốn của mình ra để kinh doanh, đầu tư từ kịch phiên bản phim, nhân lực, đạo cụ, phục trang... cho tới khâu phát hành. Sau khi xong xuôi, vật phẩm này sẽ phải được qua hệ thống kiểm thông qua của nhà nước (Cục Điện ảnh). Khi đã được sự phê duyệt của Cục, nhà đóng hộp mới tính đến việc kêu gọi, mời các doanh nghiệp tài trợ. Đây là một trong nhưng cách thức xã hội hóa được nhà nước pháp luật và kêu gọi trong khoảng lâu do kinh phí nhà nước không đủ để cung cấp cho các công ty. Với loại này, dù muốn cho thật phổ thông quảng cáo vào vật phẩm thì nhà chế biến vẫn phải vâng lệnh theo luật.
Đạo diễn Phạm Đông Hồng cho nhân thức, kể trong khoảng khi bắt tay vào đóng chai đĩa hài Tết cho đến nay, đơn vị của ông chưa bao giờ bằng lòng cho đơn vị can thiệp vào kịch phiên bản. Vì đa số các đĩa hài của đơn vị ông thi hành đều là hài bình dân nên nếu như để đơn vị can thiệp sẽ khiến nội dung đĩa hài bị tác động. Tất nhiên, để vẫn có thể nhận được lợi nhuận từ quảng cáo ông sẽ sử dụng cách thức chèn lăng xê tham gia những đoạn nghỉ của phim. Dường như đó, Thăng Long Audio của nam đạo diễn này cũng chọn lựa hướng bán phiên bản quyền cho các đài truyền hình địa phương và kênh Yotube.
Nam đạo diễn này mách nhỏ, năm ngoái, các đĩa hài Tết do doanh nghiệp ông đóng gói đã được 42 kênh truyền hình địa phương mua bạn dạng quyền phát sóng lại. Trong khi đó, “Chôn nhời 3” khi tung lên kênh Youtube chỉ trong vòng 3 bốn tuần đã có hơn 100 triệu lượt người xem. Công ty ông biến thành 1 trong 6 đối tác của Youtobe Châu Á Thái Bình Dương. Ký với Youtobe, các vật phẩm của ông chẳng những chiếm được lợi mà còn được bảo vệ về việc bạn dạng quyền.
Đạo diễn È cổ Bình Trọng cũng thừa nhận, phim hài Tết “Làng ế hoàng hậu” phần 1 do công ti anh đóng gói mới đưa lên Youtube 8 ngày đã có 12 triệu view, phần 2 đưa lên 5 ngày được 9 triệu view.
Phổ quát đạo diễn nhìn nhận rằng, việc phố hội hóa, kêu gọi tài trợ, mời lăng xê trong các bộ phim bây giờ là chuyện hết sức thông thường và hiển nhiên của kỷ nghuyên kinh tế thị trường. Việc các nhà đóng chai hay ngay cả các đài truyền hình kêu gọi các tổ chức nhập cuộc tài trợ để được giới thiệu rộng rải là đúng theo qui định của pháp luật. Phim có hay thì càng có nhiều công ty muốn tham gia tài trợ, có phổ quát giới thiệu rộng rải.
Hà Tùng Long
Xem tại: máy bơm định lượng
0 nhận xét: