(Minh họa: Ngọc Diệp)
Hãy cấp “Quyền nhân loại” cho những dòng sông vn, như New Zealand mới đây đã làm cho một dòng sông của bản thân mình. Cấp quyền loài người, nghĩa là cấp người đại diện và quyền được kiện ra tòa những thủ phạm gây tổn hại cho những dòng sông, cũng là khoáng sản cần thiết nhất trong mọi tài nguyên.
Sau những con sông miền Nam kêu cứu vì bị hút cát và xả thải như sông Đồng Nai, sông Thị Vải… thì vừa mới đây lại đến các con sông miền bắc như sông Thương, sông Cầu… kêu cứu. Người ta đang ngày đêm rút ruột, xả thải chất độc, hãm hại những dòng sông bằng những cách rất trắng trợn.
Những con sông lúc nào cũng có thuyền hút cát, chúng khi nấp cạnh bờ đợi thời cơ xông ra, khi ngang nhiên như chốn không người. Chẳng hề một chiếc mà có khi hàng chục chiếc. Người ta dùng vòi rồng để hút cát. Do bị hút nạo, địa hình lòng các con sông bị đổi mới, đê và nhì bên bờ sông bị sạt lở, vườn tược ruộng đồng dần trôi tuột xuống lòng sông.
Những con sông bị chất thải kĩ nghệ chưa qua giải quyết xả vô tội vạ làm cho nhiễm độc, khiến cho chuyển đổi hệ sinh thái, khiến cho cá chết hàng loạt và chất lượng nguồn nước suy giảm nghiêm trọng.
Chỉ riêng con sông Cầu, vừa qua theo UBND tỉnh giấc Bắc Ninh, mỗi ngày đã có đến gần 60 tàu hút cát hoạt động cả ngày lẫn đêm, trên chỉ một đoạn sông chảy qua 3 xã. Chỉ cần hút cát lên thuyền là có tiền, nên nạn rút ruột các dòng sông cứ thế diễn ra. Và cứ thế, những con sông dần rỗng ruột, sụm bờ trước sự hoặc lãnh đạm hoặc bất lực của các tổ chức chức năng.
Có nhẽ cũng cho nên mà bức chụp chụp ông Nguyễn Sự - nguyên bí thơ Hội An và một chỉ huy của tỉnh giấc Quảng Nam đứng thắp hương trước Cửa Đại (Hội An) gần đây đã gây không thể tinh được và xúc động. Nghe nói cuối năm 2014, bãi Cửa Đại bị biển nuốt từng ngày, mọi nỗ lực của chính quyền và người địa phương ở đây cũng không níu được bãi cát ở lại. Giờ cát đột nhiên bồi đi về, và hai vị lãnh đạo một mới, một cũ đã cùng dân ra thắp hương “lạy cát”.
Sẽ không có gì phải ngạc nhiên, giả dụ bạn biết mới đây (theo Sydney Morning Heard) chính phủ New Zealand cũng vừa công nhận con sông có tên là Whanganui của bản thân mình là một thực thể sống và có tư cách pháp nhân như nhân loại, có quyền kiện bất cứ khách hàng nào khiến tác động đến nó
Được nhân thức, một cộng đồng người thiểu số ở cạnh dòng sông này đã bắt đầu một trận đấu tranh suốt 170 năm qua để sông Whanganui, một khoáng sản thiên nhiên được trao quyền nhân loại. Một người thuộc đồng đội này và là thành viên chính phủ được cử khiến đại diện hợp lí cho dòng sông này. Giờ đây, con sông có quyền kiện bất kỳ ai khiến cho tác động tới nó.
Nghe nói đây chẳng hề lần đầu tiên New Zealand công nhận tư cách pháp nhân đối với một tài nguyên thiên nhiên. Năm 2013, chính phủ này cũng từng cấp quyền con người cho vườn quốc gia Te Urewera.
Nạn xâm hại khoáng sản, thiên nhiên cũng phải được coi như nạn xâm hại nhân loại. Vì xâm hại thiên nhiên chính là xâm hại ích lợi của cả cộng đồng và hậu quả của nó cũng vĩnh viễn, thậm chí dài lâu, chẳng thể giải quyết.
Phần nhiều vụ vi phạm đã bị giải quyết, không ít doanh nghiệp gây ô nhiễm đã bị phạt nặng. Hàng ngày, “giặc không gian” đã và đang bị người địa phương tìm mọi cách thức chỉ mặt gọi tên, đòi đưa ra ánh sáng. Nhưng như thế vẫn chưa đủ.
Bao bọc giờ nạn cát tặc, lâm tặc và những kẻ chỉ biết hữu ích nhuận bất chấp toàn bộ thôi không ngang nhiên hủy hoại tài nguyên non sông chúng ta? Bao phủ giờ mỗi chúng ta dù ở vị trí nào, đều cảm nhận được thiên nhiên cũng có cái quyền thiêng liêng là được sinh tồn, sống sót và được bảo vệ, như một thực thể chân thật, bổ ích, bất khả xâm phạm và bất cứ kẻ nào xâm hại đều là tội phạm cần phải đem ra xét xử nghiêm khắc?
Bao phủ giờ?
Cát Thụy
Xem tại: máy bơm đẩy cao
0 nhận xét: