 |
|
Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson (trái) bắt tay Chủ tịch TQuốc Tập Cận Bình. Ảnh: SCMP |
Chủ tịch China Tập Cận Bình hôm 19/3 dành cho tân Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson lễ đón chào rất trọng thị, khi ông Tillerson tới Bắc Kinh với tiêu chí thiết kế mối quan hệ mang tính xây dựng, "hướng tới kết quả" với giới chỉ đạo TQuốc, theo Washington Post.
Dĩ nhiên phổ thông chuyên gia phân tích nghĩ là Ngoại trưởng Tillerson đã đi quá xa trong chuyến thăm Trung Quốc trước tiên sau khi nhậm chức, trao cho Bắc Kinh thứ mà truyền thông Trung Quốc gọi là một "thắng lợi ngoại giao".
Sau cuộc gặp mặt với Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị hôm thứ bảy, ông Tillerson đã nhắc tới những khẩu hiệu mà Trung Quốc thường dùng để miêu tả về quan hệ song phương, chẳng hạn như giảm thiểu xung đột nhiên và đối đầu, sự quan trọng phải tôn trọng lẫn nhau và phấn đấu vì phù hợp tác đôi bên cùng hữu dụng.
"Ngài đã nỗ lực gần như để giúp quan hệ chúng ta chuyển tiếp trơn trong quá trình mới", Chủ toạ Tập nói với ông Tillerson tại Đại lễ các con phố Nhân dân. "Tôi rất cảm kích tuyên bố của ngài rằng quan hệ Trung – Mỹ chỉ có thể được bình ổn bằng thích hợp tác và hữu hảo".
Theo bình luận viên Simon Denyer, cụm trong khoảng "tôn trọng lẫn nhau" là then chốt trong chuyến thăm này của ông Tillerson. Trong nghĩ suy của Bắc Kinh, vấn đề đó đồng nghĩa với việc các đối tác cần phải tôn trọng "ích lợi chủ chốt" của nhau.
Nói phương pháp khác, Mỹ cần phải hạn chế xa những trắc trở mà Trung Quốc coi là "ích lợi cốt lõi", chả hạn như tranh chấp trên Biển Đông, nhân tố Đài Loan hay Hong Kong, cũng như tất cả những nhân tố mà Bắc Kinh coi là can dự tới ích lợi bình yên giang sơn sống còn.
Đa dạng chuyên gia chính sách đối ngoại TQuốc đã tụng ca phát ngôn của ông Tillerson sau cuộc gặp mặt là "rất tích cực", thích hợp với định nghĩa "mô hình quan hệ nước lớn kiểu mới" mà Bắc Kinh chủ xướng cách đây không lâu nhằm đưa Trung Quốc lên vị thế ngang hàng với Mỹ.
Jin Canrong, học giả về quan hệ Trung – Mỹ tại Đại học Nhân dân China ở Bắc Kinh, tỏ ra ngạc nhiên khi Ngoại trưởng Mỹ Tillerson đưa ra những lời lẽ đó. "TQuốc từ lâu đã cổ lỗ vũ cho mô phỏng này, nhưng Mỹ vẫn luôn ngần ngại khi nhắc đến quan niệm tôn trọng lẫn nhau", Jin nói. "Tuyên bố của Tillerson rõ ràng sẽ rất được China chào đón tận tình".
Bonnie Glaser, cố vấn cấp cao về châu Á tại Trung tâm Tìm hiểu Kế hoạch và Thế giới, nghĩ là Mỹ nên sử dụng ngôn trong khoảng của riêng bản thân để miêu tả quan hệ song phương chứ không hề sử dụng từ ngữ của TQuốc.
Quan trọng hơn, việc ông Tillerson sử dụng cụm trong khoảng "tôn trọng lẫn nhau" biểu lộ sự hài lòng "trích dẫn những khó khăn mà TQuốc coi là chẳng thể thỏa hiệp", bà Glaser nói. "Với việc hài lòng nhân tố này, Mỹ trên thực tế đang nói rằng họ công nhận Trung Quốc không bao giờ chịu nhượng bộ với những khó khăn đó".
Bà Glaser coi đây là một sai lầm của Mỹ, trong khi Trung Quốc chưa bao giờ bộc lộ bất cứ tín hiệu nào chứng tỏ sự hài lòng những nhân tố mà Mỹ coi là "ích lợi then chốt", chẳng hạn như các quan hệ đồng chí ở châu Á.
Giữ sĩ diện
Ngoại trưởng Tillerson gặp người đồng cấp China Vương Nghị
Khi Tillerson chuẩn bị phát xuất đến Bắc Kinh, Tổng thống Trump lại đăng những dòng chỉ trích Trung Quốc trên Twitter vì đã không góp phần kìm hãm chương trình hạt nhân của Triều Tiên.
Trong các cuộc họp kì quặc, Ngoại trưởng Tillerson có thể đã gây sức ép lớn với China trong yếu tố Triều Tiên, theo bình luận viên Denyer. Nhưng trong các cuộc họp báo công khai, giọng điệu của ông trở thành kiềm giễu cợt hơn hầu hết, như một cách thức để giữ sĩ diện cho Trung Quốc và làm cho nước này phải thích hợp tác với Mỹ.
Giới phân tích nghĩ là Tillerson phổ biến khả năng đã được Trung Quốc bảo đảm một vài điều, chả hạn như chương trình hạt nhân Triều Tiên hay thương mại song phương, khiến cho ông phải có một vài động thái "đáp lễ". Cũng có thể cựu chủ tịch ExxonMobil này chỉ dễ chơi là không niềm nở tới các lời lẽ ngoại giao mà chỉ chú tâm tham gia kết quả công việc.
"Lời lẽ của Tillerson rõ ràng là một nỗ lực để giữ sĩ diện cho ông Tập trước đại chúng, nhưng tôi kì vọng cuộc hội thoại trong phòng bí hiểm sẽ chính trực hơn", Walter Lohman, giám đốc Trọng điểm Phân tích châu Á thuộc Quỹ Di sản, cho nhân thức.
Đương nhiên, trong mắt phổ biến người, tân Ngoại trưởng Mỹ đã biểu hiện chừng nhún dường trước TQuốc theo bí quyết mà chính quyền cựu tổng thống Obama luôn lánh né một cách khôn ngoan.
Ely Ratner, người từng là phó cố vấn bình yên giang sơn của cựu phó tổng thống Joe Biden, đã gọi đây là một "sai lầm lớn và là thời cơ bị bỏ dở" của ông Tillerson vì đã lặp lại giọng điệu của chính phủ Trung Quốc.
"Việc Tillerson dùng những cụm từ này chỉ càng tạo động lực Trung Quốc quyết liệt hơn trong các điều khu vực, làm cho gia tăng nghi ngờ về tương lai chắc chắn cũng như vai trò lãnh đạo của Mỹ ở châu Á", Ratner đánh giá.
Trí Dũng
Xem nhiều hơn: máy bơm định lượng
0 nhận xét: