 |
| Cô Lê Thu chỉ dẫn cho học sinh về dòng tranh kính bình thường ở Đông Nam Á trong tiết học về tính thống nhất trên nhiều chủng loại của văn hóa Đông Nam Á tại một bảo tàng - Ảnh: L.T. |
Nghi vấn đó là: “Nếu như em là một người giữ trọng trách ở triều Nguyễn, em sẽ làm gì để nước ta không rơi vào tay thực dân Pháp?”.
Cô Lê Thu - tổ trưởng tổ lịch sử nhà trường - giải nghĩa: “Trẻ con sợ học lịch sử vì sợ các bài rà soát yên cầu ghi nhớ chính xác số liệu, trình bày đúng ý nghĩa, phản hồi về sự kiện lịch sử. Cho nên trong những đổi mới “chữa bệnh sợ sử” cho sinh viên, chúng tôi rất để ý phần ra đề kiểm tra”.
Rộng rãi sáng kiến từ học sinh
Ví như đột ngột đưa ra câu hỏi trên, sinh viên sẽ khiếp sợ, nhưng theo cô Lê Thu, những cảnh huống “vào vai” như thế này đã được thầy giáo cho học sinh làm quen khá rộng rãi trong quá trình học. Vì vậy, đọc những bài viết của sinh viên lớp 8 quần chúng không khỏi bất thần. Tuy các em vẫn bộc lộ sự thơ ngây, nghiệp dư của lứa tuổi nhưng có nhiều “ý định” cho thấy các em đã đọc, tìm hiểu và quan trọng là không hề lãnh đạm với những khó khăn của cuộc sống xung quanh.
chả hạn một bài viết bám khá sát với tư liệu lịch sử nhưng cũng thổ lộ nghĩ suy cá nhân: “Nhóm của chúng ta yếu, vũ khí thô sơ, vì vậy để thắng quân xâm lăng cần sắm ra điểm yếu, lợi dụng lúc giặc bị phân tán thì mới đánh. Chả hạn năm 1896 khi phần nhiều quân Pháp được nhân tố động sang TQuốc, chỉ còn khoảng 1.000 quân đóng ở Gia Định và tản mát một vài nơi. Ví như Nguyễn Tri Phương khi đó nhìn thấy được điều này và tấn công thì cục diện đã thay đổi”.
Cô Lê Thu xác nhận những tin tức về lịch sử em sinh viên trên viết là chính xác. Tướng Nguyễn Tri Phương là một tướng có tài thao lược nhưng do chần chờ không quyết định tấn công thành Gia Định tham gia thời gian dễ ợt nên đã bị quân Pháp chiếm hữu. Em học sinh nắm khá tốt kiến thức và biết giới thiệu theo nắm bắt nhân thức, nghĩ suy riêng.
Dường như, nhiều bài viết khác đã biểu lộ chính kiến rất rõ. “Nếu là một người giữ trọng trách trong triều Nguyễn, em sẽ đề nghị thay đổi chính quyền quan lại phong kiến, cơ cấu lại quân đội. Em sẽ đề xuất chính sách ngoại giao mềm mỏng với các nước, thành lập cửa biển cho tự do buôn bán, gỡ lệnh cấm vận...” - một sinh viên viết.
Có sinh viên lại nghĩ là: “Cần cải tổ giáo dục, có chế độ trọng dụng hiền tài, gửi người có đức, có tài sang các nước phát triển học tập để họ quay về phục vụ quốc gia”.
Theo cô Lê Thu, “nhà băng” câu hỏi của tổ lịch sử có đa số câu tạo hứng thú, phát huy kĩ năng phân tách, bình chọn, sáng tạo của học sinh. Chẳng hạn như thắc mắc dành cho sinh viên lớp 6 đòi hỏi “tậu những dấu tích của văn hóa thời Văn Lang trong đời sống tân tiến bữa nay”.
Hay “Trong vai một nhà khảo cổ lỗ học, nhà văn hóa, em hãy trưng bày về một công trình kiến trúc phương Đông cổ kính” - câu hỏi cho sinh viên lớp 10. Hoặc khi yêu cầu trưng bày hậu quả của Chiến tranh trái đất thứ nhất, có câu hỏi kèm theo cho học sinh lớp 11: “Theo em, chúng ta nên khiến gì để khắc phục các xung chợt?”.
Giáo viên không là người kết luận
Các giáo viên dạy lịch sử ở Trường Nguyễn Tất Thành đều cho biết trong các tiết học lịch sử, sinh viên đã được khiến quen với việc “nhập vai”, tranh biện về một nhân tố nào đó, hoặc nhập cuộc các dự án tìm hiểu, các tiết học lớn tích thích hợp các môn ngữ văn, lịch sử, địa lý tại bảo tồn, di tích lịch sử...
“Khi dạy về hệ quả của phát kiến địa lý, trong sách chỉ có một số dòng, đọc cho sinh viên chép 3 câu là chấm dứt. Nhưng như thế sẽ chẳng sinh viên nào nhớ. Tôi đưa cho các em xem một bức tranh, trong đó thương gia phương Tây đang xem răng của thổ dân da đỏ trong một cuộc mua bán quân lính và để các em tranh cãi” - một cô giáo cho biết.
Học sinh sẽ được chia khiến nhì hàng ngũ, một đội ngũ đóng vai người châu Á - phe bị bắt làm nô lệ, một đội ngũ vào vai người phương Tây - phe tìm người làm quân lính. Các em đã bàn cãi rất sôi nổi.
Phe “phương Tây” thì cho rằng ví như không có họ khai hóa thì các nước có năng lực tài chính thấp sẽ không thể thay đổi, không có sự nhập cảng văn hóa, tạo ra giao thương. Phe châu Á thì bức xúc việc sắm sửa, hành hạ bầy tớ.
Theo cô Lê Thu, các giáo viên trong tổ lịch sử đều thống nhất “thầy giáo không bao giờ kết luận hàng ngũ nào đúng, lực lượng nào sai trong các buổi học tranh luận”. Bởi sẽ không có cái đúng tuyệt đối trong những bài học gần giống như bài học qua bức tranh ở trên.
“Với bài học trên, tôi chỉ đưa ra những gợi ý về yếu tố hăng hái và thụ động chứ không nghĩ rằng đội ngũ học sinh nào đúng, hàng ngũ nào sai, vì rõ ràng các em đang đề cập tới các góc cạnh khác nhau cùng sinh tồn trong một vấn đề” - một thầy giáo chia sớt.
“Việc đảm bảo tri thức, kỹ năng cơ bản để học sinh đi thi là cái cần, nhưng tiêu chí nhà trường hướng đến chẳng phải những kiến thức thuộc lòng bất nghĩa mà là thái độ, ứng xử của sinh viên trước những trở ngại lịch sử; cảm nhận của các em về giá trị của lịch sử trong cuộc sống bữa nay theo cách riêng của mỗi người” - cô Thu Anh, hiệu trưởng Trường THCS-THPT Nguyễn Tất Thành, nói.
|
Cái không dễ dàng của việc đổi mới Tuy thế, theo cô Lê Thu, do cách thức chung hiện thời là học gì thi nấy nên dù thay đổi vẫn phải cân nhắc để học sinh nắm được những kiến thức căn bản, có thể đủ cho các em tham gia các kỳ thi ở tầm non sông như thi THPT giang sơn, tuyển sinh ĐH-CĐ. “Chúng tôi vẫn phải đảm bảo các nguyên lý để các thắc mắc kiểm tra có thể phủ được kiến thức lịch sử ở các công đoạn theo các hạn độ. Cơ chế rà soát có cả tự luận, trắc nghiệm hoặc chấp hành các dự án nghiên cứu, học tập... Dù thế, cả những thắc mắc mang tính rà soát theo đúng chương trình SGK chúng tôi cũng chú tâm đến khả năng của sinh viên, thay cho rà soát học thuộc lòng. Chẳng hạn yêu cầu sinh viên vẽ hoặc quan sát bản đồ, biểu đồ để phân tích, giải nghĩa các nội dung lịch sử, bộc bạch thái độ...” - cô Lê Thu nói. |
Xem thêm: máy bơm định lượng
0 nhận xét: